Irreversible (2002) คราบบาปมิอาจลบ

นักแสดงนำและผู้กำกับ

 

• โมนิกา เบลลุชชี (Monica Bellucci) รับบทเป็น อเล็กซ์
• แวงซองต์ กัสเซล (Vincent Cassel) รับบทเป็น มาร์คัส
• อัลแบร์ ดูปองแตล (Albert Dupontel) รับบทเป็น ปิแอร์ การแสดงของทั้งสามคนในเรื่องนี้คือความ “กล้าหาญ” อย่างแท้จริง พวกเขาถ่ายทอดอารมณ์ดิบทั้งความสุข, ความรัก, ความโกรธ, และความเจ็บปวดออกมาได้อย่างสมจริงจนน่ากลัว
• ผู้กำกับ/เขียนบท: แกสปาร์ โนเอ (Gaspar Noé) ผู้กำกับชาวอาร์เจนตินา-ฝรั่งเศส ที่ขึ้นชื่อว่าเป็น “เด็กแสบ” แห่งวงการหนังอาร์ตเฮาส์ ผลงานของเขามักจะเต็มไปด้วยการทดลองทางภาพ, เสียง, และการเล่าเรื่องที่ท้าทายศีลธรรมของผู้ชมเสมอ

โปสเตอร์หนัง

รีวิวและบทวิเคราะห์

 

Irréversible คือ “บททดสอบความอดทน” ไม่ใช่ “ความบันเทิง”

• พลังของโครงสร้างการเล่าเรื่อง: การเล่าเรื่องย้อนกลับไม่ใช่แค่ “ลูกเล่น” แต่มันคือ “หัวใจ” ของหนัง การที่เราได้เห็น “ผลลัพธ์” (การแก้แค้น) ที่น่ารังเกียจก่อนที่จะเห็น “สาเหตุ” (การข่มขืน) ที่น่าสลดใจ ทำให้หนังเรื่องนี้ทำลายสูตรสำเร็จของหนังแนว “Rape-Revenge” (ข่มขืน-ล้างแค้น) ได้อย่างสิ้นเชิง มันไม่มอบความสะใจในการแก้แค้นให้กับผู้ชม แต่กลับมอบเพียงความรู้สึกว่างเปล่าและโศกนาฏกรรม
• งานภาพที่ชวนวิงเวียน: ในช่วงครึ่งแรกของหนัง (ซึ่งคือองก์สุดท้ายของเรื่อง) ผู้กำกับจงใจใช้เทคนิคการหมุนกล้องอย่างบ้าคลั่งและเสียงประกอบความถี่ต่ำที่กดดันประสาท เพื่อทำให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนกำลังตกอยู่ในความโกลาหลและสภาวะจิตใจที่แตกสลายของตัวละคร
• “เวลาทำลายทุกสิ่ง”: นี่คือประโยคโปรยของหนังและเป็นธีมหลักที่ทรงพลัง การเล่าเรื่องย้อนกลับจากนรกสู่สวรรค์ คือการย้ำเตือนว่าความสุขนั้นเปราะบางเพียงใด และเหตุการณ์เลวร้ายเพียงครั้งเดียวก็สามารถทำลายทุกสิ่งทุกอย่างไปได้อย่าง “ถาวร” (Irreversible)
• IMDb: ให้คะแนน 7.3/10
• Rotten Tomatoes: ได้รับคะแนนจากฝั่งนักวิจารณ์ 59% ซึ่งเป็นคะแนนที่ “เสียงแตก” อย่างรุนแรง สะท้อนให้เห็นว่านี่คือหนังที่คนดูมีปฏิกิริยาต่อมันอย่างสุดขั้ว ไม่รักก็เกลียดไปเลย

Super Review Channel

⭐ 7/10

คราบบาปมิอาจลบ เป็นหนังที่ให้ภาพความรุนแรงทั้งในด้านอารมณ์และความรู้สึก ในระดับเรท ฉ หรือระดับ 20+ ยากเกินกว่าใครหลายคนจะดูจบ หลายคนดูแล้วก็ไม่อยากกลับมาดูซ้ำ แต่หากใครทนดูไปได้เกินครึ่งเรื่อง หนังเรื่องนี้มีอะไรมากกว่าที่คิด irreversible คือภาพยนตร์ระทึกขวัญดราม่า สัญชาติฝรั่งเศส กำกับและเขียนบทโดย กัสปาร์ โนเอ นำแสดงโดย โมนีกา เบลลุชชี วินเซนต์ แคสเซล, อัลแบร์ ดูปองแตล ว่ากันว่าเมื่อเข้าฉาย ในเทศกาลภาพยนตร์ ที่เมืองคานส์ ฉายไปได้ระยะเวลาหนึ่งมีคนเดินออกจากโรงมากที่สุด หนังเปิดเรื่องด้วยชาย 2 คนคนหนึ่งนั่งเปลือยกายกับอีกคนหนึ่งใส่เสื้อผ้านั่งคุยกันเรื่องเซ็กส์วิปริตบนเตียงในห้องแห่งหนึ่ง จากนั้นหนังตัดฉากมาที่ด้านล่างของอาคาร มีการนำร่างชายคนอื่นออกจากอาคาร และมีชายอีกคนหนึ่งนั่งอยู่บนรถพยาบาล จากนั้นหนังก็เริ่มเล่าเรื่องแบบสลับไปมา ชายคนหนึ่งเข้าไปหาใครบางคนในบาร์เกย์ จากบาร์หนึ่งไปสู่บาร์หนึ่ง เพื่อตามหาคนคนหนึ่ง เขาตามหาอย่างบ้าคลั่งราวกลับโกรธแค้นอย่างที่สุด เพราะชายที่เขาตามหานั้น ในสร้างบาดแผลให้กับจิตใจเขาเป็นอย่างยิ่งและยากเกินกว่าจะให้อภัย

หนังมีวิธีการเล่าเรื่องสุดจะปวดหัว ด้วยกล้องที่หมุนไปหมุนมา มุมกล้องปะหลาด กลับหัวบ้าง เอียงงบ้าง ตะแคงบ้าง ส่ายไปใส่มา เป็นการบ่งบอกอารมณ์ของหนังและอารมณ์ของตัวละครที่ไม่มีความสงบ มีความวิปริต เมายา และพร้อมที่จะระเบิดความรุนแรงมาได้ตลอดเวลา หนังส่วนที่มีเนื้อหาความรุนแรงจะใช้สีแดงเป็นองค์ประกอบหลัก เป็นการสื่อถึงอารมณ์ของหนังได้ดียิ่ง หนังนำเสนอความรุนแรงทั้งเรื่องเพศ อารมณ์ การใช้กำลัง ทำร้ายร่างกาย การร่วมเพศ การข่มขืน เสพยา สารพัด แม้จะเป็นหนังที่เน้นความรุนแรง แต่ผู้กำกับนับว่าเป็นคนที่มีฝีมือในการนำเสนอภาพ ที่ลดระดับความรุนแรงและความไม่เหมาะสมลงได้อย่างชาญฉลาด ด้วยการที่ทำให้ภาพตัดสลับไปมา รวมถึงการหมุนของกล้องที่เห็นแบบไม่ครบ แต่อย่างไรก็ตามฉากที่นับว่าเป็นไม้เด็ดของหนังคือฉากข่มขืนและทำร้ายร่างกาย ทำได้สมจริงสมจัง ทำให้เรารู้สึกสงสารตัวละครที่ถูกกระทำ และหนังใช้เวลากับฉากนี้นานมาก เป็นการข่มขืนแบบ long take เชื่อว่าหลายคนคงทนไม่ได้ หลายคนอาจจะปิดหนังทิ้งแล้วตั้งแต่ช่วงเวลานี้เลยก็ได้

แต่สำหรับผมแล้วหากใครได้ชมมาถึงจังหวะนี้ หนังจะมีวิธีการคลี่คลายอารมณ์ของคนดู เรียกได้ว่า เริ่มอย่างหนักหน่วงแต่จบแบบสวยงาม? ผู้กำกับจะใช้วิธีการอย่างไรต้องติดตามชมเอาเอง หนังเล่าเรื่องไม่เรียงลำดับเหตุการณ์ จึงทำให้มีความน่าสนใจและน่าติดตาม และสามารถฝืนทนดูจนจบได้ เพราะอยากรู้ว่าสุดท้ายแล้วจะจบลงยังไง และเมื่อใครสามารถทนดูจนจบแล้ว อาจย้อนกลับไปถามความรู้สึกของตัวเองว่านี่คือหนัง สยองขวัญ ระทึกขวัญ หดหู่ หรือหนังรักกันแน่
ก่อนจากกันขอแอบกระซิบบอกว่า โมนีกา เบลลุชชี นางเอกสวยมาก และเห็นทุกส่วนของเธอแบบว่า “ครบเลย” เธอเป็นดาราสาวที่ได้รับเลือกให้เล่นหนังดังๆหลายเรื่องมากเช่น The Matrix, James Bond Spectre, Shoot Em’ Up เป็นต้น 7/10

claudio_carvalho

⭐ 7/10

ฉันดูหนังมาหลายสิบปีแล้ว และเท่าที่จำได้ มีหนังแค่สามเรื่องที่ทำให้ฉันกังวลใจ เรื่องแรกคือเรื่อง Soldier Blue ตอนที่ฉันยังเป็นวัยรุ่น ซึ่งเล่าถึงการสังหารหมู่ชาวอเมริกันอินเดียนอย่างชัดเจน ต่อมาในปี 1982 เรื่อง Sophie’s Choice ตอนที่แม่ต้องตัดสินใจว่าจะให้ลูกคนไหนมีชีวิตอยู่ ส่วนเรื่อง Irreversible ซึ่งฉันดูเมื่อวานนี้ เป็นหนังเรื่องที่สาม เนื้อเรื่องเรียบง่ายมาก ในปารีส คู่รักหนุ่มสาวคู่หนึ่งไปงานปาร์ตี้กับเพื่อนโดยรถไฟใต้ดิน พวกเขาคุยกัน และผู้หญิงคนหนึ่งตัดสินใจกลับบ้านคนเดียว เธอถูกข่มขืนอย่างรุนแรงในทางเดินใต้ดิน สามีของเธอและเพื่อนของเธอตัดสินใจที่จะสร้างความยุติธรรมด้วยตัวเอง อะไรคือสิ่งที่ทำให้หนังที่เต็มไปด้วยการโต้แย้งเรื่องนี้แตกต่างออกไป? ประการแรก เช่นเดียวกับใน Memento เรื่องราวถูกนำเสนอแบบย้อนกลับ ตามลำดับเวลาแบบย้อนกลับ ตั้งแต่เครดิตไปจนถึงจุดเริ่มต้น แม้จะไม่ใช่หนังต้นฉบับ แต่เมื่อเล่าในลักษณะนี้ เรื่องราวกลับสร้างความตกตะลึงได้มากกว่า จากนั้น ความโหดร้ายของฉากที่โจ่งแจ้งอย่างน้อยสองฉาก (การข่มขืนอเล็กซานดรา

และการรุกรานและอาชญากรรมของปิแอร์ในไนต์คลับเกย์) ล้วนได้รับการออกแบบท่าทางได้อย่างยอดเยี่ยมและสมจริง ช่วงต้นของภาพยนตร์ที่กล้องหมุนไปมาอย่างไร้ทิศทาง พร้อมกับเสียงประกอบที่แปลกประหลาด ทำให้ผู้ชมรู้สึกคลื่นไส้ สับสน และวิตกกังวลราวกับมาร์คัส ตัวละครที่รับบทโดยวินเซนต์ แคสเซิล ดังนั้น ในทางเทคนิคแล้ว ภาพยนตร์เรื่องนี้ก็ถือว่ายอดเยี่ยม การแสดงของนักแสดง การกำกับ ภาพถ่าย และเพลงประกอบนั้นน่าทึ่งมาก การใช้ชีวิตในเมืองริโอเดอจาเนโร เมืองที่เต็มไปด้วยความรุนแรง ทำให้เรื่องราวมีความสมจริงและน่ากลัวอย่างมาก และนั่นคือเหตุผลที่ทำให้มันสั่นคลอนมากกว่าหนังสยองขวัญ เราไม่เคยเชื่อว่าสถานการณ์เช่นนี้จะเกิดขึ้นกับตัวเราเองหรือกับเพื่อนของเรา แต่หนังสือพิมพ์รายวันก็แสดงให้เห็นตัวอย่างที่คล้ายคลึงกันมากมาย แนวคิดเกี่ยวกับความไม่สามารถย้อนกลับของเวลาและการทำลายล้าง เช่นเดียวกับชีวิตของตัวละครในภาพยนตร์เรื่องนี้นั้นยอดเยี่ยมมาก แน่นอนว่าคนที่อ่อนไหวมากจะต้องรู้สึกคลื่นไส้และไม่ชอบภาพยนตร์เรื่องนี้ กล่องดีวีดีควรแนะนำว่าเรื่องนี้เหมาะสำหรับผู้ชมเฉพาะกลุ่ม ฉันโหวตแปด

ภาพยนตร์ที่คล้ายกัน (ในแง่ของความสุดขั้ว)

 

1. Salò, or the 120 Days of Sodom (1975): ต้นตำรับหนังอื้อฉาวระดับตำนานที่ทดสอบขีดจำกัดของผู้ชม
2. Funny Games (1997): ผลงานของ มิคาเอล ฮาเนเก้ ที่วิพากษ์วิจารณ์ความรุนแรงในหนังได้อย่างชาญฉลาดและโหดร้าย
3. Memento (2000): หากคุณชื่นชอบการเล่าเรื่องย้อนกลับ แต่ในรูปแบบของหนังทริลเลอร์ที่ดูง่ายและสร้างสรรค์กว่ามาก

 

คำถามที่พบบ่อย (Q&A)

 

Q: ฉากที่ถูกพูดถึงกันว่ารุนแรง มันรุนแรงแค่ไหน?

A: เราขอย้ำอีกครั้งว่ามันรุนแรงอย่างที่สุด ฉากข่มขืนความยาว 9 นาทีที่เป็นการถ่ายทำแบบ Long Take ไม่มีการตัดต่อ และฉากสังหารด้วยถังดับเพลิงนั้น สมจริงและโหดร้ายจนแทบจะทนดูไม่ได้ ซึ่งเป็นความตั้งใจของผู้กำกับ

Q: ทำไมผู้กำกับถึงเล่าเรื่องย้อนกลับ?

A: เพื่อทำลาย “ความบันเทิง” จากการแก้แค้นครับ การได้เห็นการแก้แค้นที่น่ารังเกียจก่อนสาเหตุที่น่าสลดใจ ทำให้ผู้ชมไม่รู้สึกสะใจ แต่กลับรู้สึกถึงโศกนาฏกรรมที่ว่างเปล่า ซึ่งตอกย้ำธีมของเรื่องที่ว่า “เวลาทำลายทุกสิ่ง” และบางเหตุการณ์ก็ไม่สามารถย้อนคืนได้

Q: หนังเรื่องนี้มีคุณค่าอะไรนอกจากการสร้างความตกใจ?

A: ในเชิงภาพยนตร์ เทคนิคการกำกับและการเล่าเรื่องของหนังเรื่องนี้ถือว่าน่าทึ่งและทรงอิทธิพลอย่างสูงครับ ในเชิงเนื้อหา มันคือการสำรวจธรรมชาติของความรุนแรง, เหตุและผล, และความเปราะบางของความสุข ที่กระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาทางอารมณ์และปรัชญาอย่างรุนแรง

บทสรุป: Irréversible ไม่ใช่หนังที่ “แนะนำ” ให้ดู แต่เป็น “บทวิเคราะห์” สำหรับคอหนังที่ใจแข็งและต้องการศึกษาขีดจำกัดของสื่อภาพยนตร์อย่างแท้จริง มันคืองานศิลปะที่ดิบเถื่อน, เจ็บปวด, และทรงพลังอย่างปฏิเสธไม่ได้ เป็นประสบการณ์ที่คุณจะไม่มีวันลืม… ไม่ว่าคุณจะอยากลืมมันมากแค่ไหนก็ตาม